Η εξαφάνιση ή η ποικιλότητα στα ύψη; Έρευνα σε νησιά δείχνει εντυπωσιακά αποτελέσματα

Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι έχουν μια τεράστια επίπτωση στους κύκλους ζωής των φυτών και των ζώων. Ο Steven D. Gaines και ο υπότροφος ερευνητής Dov Sax από το πανεπιστήμιο Santa Barbara της Καλιφόρνια αποφάσισαν να δοκιμάσουν αυτήν τη θεωρία μελετώντας απομακρυσμένα νησιά του κόσμου.

Η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε αυτό το μήνα στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, ρίχνει φως και δίνει εντυπωσιακά στοιχεία στο θέμα των ποσοστών εξαφάνισης των ειδών στα νησιά. Οι Gaines και Sax ξεκίνησαν την όλη έρευνα με μια ερώτηση: Τι επίδραση έχουν πραγματικά οι άνθρωποι στη βιολογική ποικιλότητα; «Η υπόθεση εκείνη τη στιγμή ήταν ότι οδηγούμε τη βιοποικιλότητα σε χαμηλότερα επίπεδα», αναφέρει ο Gaines που διευθύνει το ινστιτούτο επιστημών της θάλασσας του UCSB. «Σίγουρα, αν σκεφτεί κάποιος σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτό είναι αλήθεια καθώς οι άνθρωποι έχουν κάνει πολλά πράγματα που έχουν οδηγήσει τα είδη σε εξαφάνιση».

Όμως, όταν έγινε μελέτη σε μικρότερες κλίμακες, αυτές των νησιών, τα ευρήματα έδειξαν κάτι τελείως διαφορετικό. Η ποικιλότητα βρίσκεται στα ύψη. Η ποικιλότητα έχει ανέβει τόσο εντυπωσιακά που ίσως αναρωτηθεί κάποιος αν υπάρχει πρόβλημα για το οικοσύστημα λόγω του μεγάλου αριθμού ειδών που αρκετές φορές είναι διπλάσιος σε σχέση με πριν. «Αλλά δεν είναι τόσο απλό», εξηγεί ο Gaines.

«Αυτό που ο Dov και εγώ δουλεύαμε μερικά χρόνια πριν είναι το γεγονός ότι η το μεγαλύτερο ποσοστό της εισαγωγής ειδών δεν έχουν μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις», λέει ο Gaines. «Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα είδη που εισάγονται δεν έχουν καμία σχεδόν επίδραση. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν αλλάζουν το οικοσύστημα, αλλά ότι δεν οδηγούν τα πράγματα σε εξαφάνιση όπως εσφαλμένα ακούγεται συχνά». Ακόμη, η έρευνα έδειξε ότι ο ανθρώπινος αποικισμός είχε μια τεράστια επίπτωση στα νησιωτικά οικοσυστήματα, με την είσοδο νέων, εξωτικών φυτών και ζώων. Στη Νέα Ζηλανδία, για παράδειγμα, υπήρχαν περίπου 2,000 ενδημικά είδη φυτών. Μετά τον αποικισμό, περίπου 2000 νέα είδη φυτών έχουν προσαρμοστεί στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Στην ίδια περίοδο, έχουν σημειωθεί λίγες εξαφανίσεις φυτικών ειδών, οπότε το συμπέρασμα είναι ότι οι άνθρωποι έχουν μεταμορφώσει το τοπίο της Νέας Ζηλανδίας με τη μεταφορά πολλών νέων ειδών.

«Η δραματική επίπτωση στον αριθμό των ειδών έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα», αναφέρει ο Sax. «Αλλάζοντας την αφθονία των ενδημικών σε σχέση με τα εξωτικά είδη επηρεάζονται όλα τα άλλα είδη που εξαρτιόνταν από αυτά τα ενδημικά για τροφή ή καταφύγιο. Οπότε δεν είναι να καθόλου σωστή η θεώρηση ότι η αυξανόμενη βιοποικιλότητα είναι κάτι καλό».Με τα πτηνά υπάρχει μια διαφορετική ιστορία. Ο αριθμός των ειδών των πουλιών που υπάρχουν σήμερα στα νησιά είναι σχεδόν ίδιος με αυτόν που υπήρχε πριν την ανθρώπινη αποίκιση αλλά τα είδη των πτηνών είναι πολύ διαφορετικά. Περίπου 40% των ειδών πουλιών που βρίσκει κάποιος σήμερα στα νησιά είναι εισαγόμενα είδη, λέει o Sax, που σημαίνει ότι ένας σημαντικός αριθμός πουλιών έχει εξαφανιστεί. Στην περίπτωση των πτηνών δηλαδή, ισχύει το εξής: «Πολλές εξαφανίσεις, καμία αλλαγή στη συνολική βιοποικιλότητα».

«Είναι πολύ εντυπωσιακό το να βρούμε τόσο μεγάλη συσχέτιση ανάμεσα στον αριθμό των ενδημικών και των εξωτικών φυτικών ειδών στα νησιά σε όλον τον κόσμο», εξηγεί ο Sax. «Στην οικολογική έρευνα, μία δυνατή συσχέτιση συχνά εξηγεί το 50% της ποικιλίας. Εδώ η συσχέτιση ανάμεσα στα ενδημικά και τα ξένα εξηγεί σχεδόν το 100% της ποικιλίας. Με άλλα λόγια, αν γνωρίζεις πόσα ενδημικά φυτά βρίσκονται σε ένα νησί του ωκεανού τότε μπορείς να προβλέψεις με ακρίβεια και πόσα ξένα είδη βρίσκονται εκεί».

Η έρευνα αυτή είχε διάρκεια περίπου ενάμιση χρόνο και έγινε σε νησιά του ωκεανού, δηλαδή νησιά που βρίσκονται αρκετά μακριά από ηπείρους και έτσι οι συναλλαγές με την ξηρά δεν είναι συχνές.

• Μεταφρασμένο και προσαρμοσμένο από:

University of California, Santa Barbara (2008, August 27). Is Extinction Or Diversity On The Rise? Study Of Islands Reveals Surprising Results. ScienceDaily. Retrieved August 28, 2008, from http://www.sciencedaily.com­ /releases/2008/08/080826173227.htm

• Journal Reference:

Dov F. Sax and Steven D. Gaines. Colloquium Paper: Species invasions and extinction: The future of native biodiversity on islands. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2008; DOI: 10.1073/pnas.0802290105

earthsos.gr/earthsos.blogspot.com