Συνθήκες ασφυξίας και για τα ψάρια... Οι κλιματικές αλλαγές και οι προβλέψεις των επιστημόνων

Της Τάνιας Γεωργιοπούλου

Ψάρια που δεν μπορούν να αναπνεύσουν, να κινηθούν, να αναπαραχθούν και τελικά πεθαίνουν. Οχι δεν είναι εικόνα από θρίλερ επιστημονικής φαντασίας. Είναι το μέλλον πολλών θαλάσσιων οργανισμών, ως συνέπεια των κλιματικών αλλαγών, σημάδια των οποίων ήδη βιώνουμε. Η επίδραση των κλιματικών αλλαγών αναμένεται να είναι μεγαλύτερη στα είδη που εκτρέφονται στις υδατοκαλλιέργειες, δεδομένου ότι δεν έχουν καν τη δυνατότητα να μεταναστεύσουν όπως κάνουν άλλα είδη (στη Μεσόγειο έχουν εντοπιστεί θαλάσσιοι οργανισμοί από τροπικές θάλασσες), για να γλιτώσουν από τις βίαιες μεταβολές των συνθηκών που απειλούν τη ζωή τους. Υπενθυμίζεται ότι οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που προκαλείται από την έκλυση στην ατμόσφαιρα μεγάλων ποσοτήτων κυρίως διοξειδίου του άνθρακα λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των πειραμάτων που πραγματοποιεί εδώ και πέντε χρόνια το εργαστήριο Φυσιολογίας Ζώων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οι κλιματικές αλλαγές θα επηρεάσουν σοβαρά τη βιολογία των θαλάσσιων οργανισμών. Τόσο η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού όσο και η αύξηση της περιεκτικότητάς του σε διοξείδιο του άνθρακα απειλούν σοβαρά τα πλάσματα της θάλασσας.
Οπως επισημαίνει στην «Κ» ο επικεφαλής του προγράμματος αναπληρωτής καθηγητής κ. Βασίλειος Μιχαηλίδης «ερευνούμε τη χαμηλότερη θερμοκρασία πάνω από την οποία θα αρχίσει να φαίνεται η επίδραση στα ψάρια». Οπως προσθέτει, «έχει ιδιαίτερη σημασία να καθοριστούν τα όρια αντοχής των οργανισμών στις αλλαγές των συνθηκών του περιβάλλοντος». Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται συνεχής αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη που κυμαίνεται από 0,2 έως 1 βαθμό Κελσίου. Επιστημονικά μοντέλα θέλουν τη μέση θερμοκρασία του πλανήτη να αυξάνεται έως και 5 βαθμούς Κελσίου τις επόμενες δεκαετίες. Τι θα συμβεί λοιπόν στα ψάρια από αυτές τις μεταβολές;
«Τα ψάρια της Μεσογείου και ιδιαίτερα οι τσιπούρες που εξετάζουμε εφόσον είναι τα κατ’ εξοχήν ψάρια που εκτρέφονται στις υδατοκαλλιέργειες, ζουν ιδανικά σε θερμοκρασία από 18-22 βαθμούς Κελσίου» εξηγεί ο κ. Μιχαηλίδης. Οταν η θερμοκρασία αυξάνεται, ο οργανισμός των ψαριών κάνει κάποιες μετατροπές ώστε να αντεπεξέλθει. «Πάνω από τους 26 βαθμούς Κελσίου, τα ψάρια δεν μπορούν να αναπνεύσουν καλά και δεν προσλαμβάνουν αρκετό οξυγόνο, ενώ όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους 29 βαθμούς Κελσίου παρουσιάζεται αυξημένη θνησιμότητα, καθώς το καρδιακό τους σύστημα δεν λειτουργεί καλά» τονίζει.
Ισως όμως μεγαλύτερο να είναι το πρόβλημα από την αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στο νερό και τελικά και στο σώμα των ψαριών. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στο νερό, το κάνει περισσότερο όξινο δηλαδή μειώνει το pH. Σε κανονικές συνθήκες το pH του νερού της θάλασσας είναι 8,2. «Προβλέπεται όμως ότι η συνεχής εκπομπή CO2 στην ατμόσφαιρα θα προκαλέσει μείωση του pH της θάλασσας κατά 6 μονάδες τα επόμενα 90 χρόνια οπότε από pH 8,2 θα μειωθεί περίπου στο pH 7,4. Πειράματα, ωστόσο, έχουν δείξει ότι οι οργανισμοί δεν πρέπει να εκτίθενται σε τέτοιες τιμές pH» σύμφωνα με τον κ. Μιχαηλίδη. Οπως επισημαίνει, μια τέτοια μείωση είναι αρκετή για να αναστείλει πολλές από τις φυσιολογικές λειτουργίες της τσιπούρας... Aκόμα όμως κι αν κάποια από τα ψάρια καταφέρουν να αντεπεξέλθουν επιτυχώς σε αυτές τις μεταβολές, πολλοί άλλοι μικροοργανισμοί της θάλασσας θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης. «Πρόκειται για οργανισμούς που λειτουργούν ως τροφή οπότε η εξαφάνισή τους θα προκαλέσει πρόβλημα και στην επιβίωση των υπόλοιπων ειδών» καταλήγει ο κ. Μιχαηλίδης.

πηγή: kathimerini.gr