Ζωή στα άκρα: Διασπορά ή Εξαφάνιση;

Τα πιο ανθεκτικά φυτά και αυτά που είναι πιο πιθανόν να επιβιώσουν από τις κλιματικές ανακατατάξεις που φέρνει η παγκόσμια υπερθέρμανση είναι τώρα ευκολότερο να αναγνωριστούν, χάρη στα ευρήματα μιας έρευνας από μια ομάδα του πανεπιστημίου Queen’s. Τα φυτά που ζουν στα άκρα των φυσικών ενδιαιτημάτων τους ίσως ενισχύσουν και την επιβίωση των ειδών κατά τη διάρκεια της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αναφέρει ο καθηγητής του πανεπιστημίου Queen’s.

«Προβλέποντας την ταχύτητα με την οποία τα φυτά είναι πιθανόν να μεταναστεύσουν κατά την κλιματική θέρμανση είναι το κλειδί που θα επιβεβαιώσει την επιβίωσή τους», εξηγεί ο καθηγητής Christopher Eckert. Οι πληθυσμοί των φυτών που μεγαλώνουν στα άκρα της φυσικής, γεωγραφικής τους κλίμακας, βρίσκονται σε μία ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στην εξαφάνιση των υπάρχοντων πληθυσμών και την ίδρυση νέων πληθυσμών, μέσω της διασποράς των σπόρων σε άδειο αλλά κατάλληλο χώρο. «Αυτοί που φτιάχνουν τους κανόνες και ενδιαφέρονται για τη διατήρηση των φυτικών ειδών, θα έπρεπε να εστιάσουν όχι μόνο στη διατήρηση της περιοχής στην οποία βρίσκονται τώρα τα είδη, αλλά και εκεί όπου μπορεί να βρίσκονται στο μέλλον», αναφέρει ο Dr Eckert.

Αυτή η παρατήρηση προέρχεται από την πρόσφατή του έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό New Phytologist- και η οποία δείχνει για πρώτη φορά ότι η φυσική επιλογή ωθεί τα χαρακτηριστικά της διασποράς των σπόρων, αυτών των φυτών που αναπτύσσονται στα άκρα του φυσικού εύρους ενδιαιτημάτων. Αν τα είδη πρόκειτα να επιμείνουν στην αντιμετώπιση ενός κλίματος που αλλάζει, αυτά θα πρέπει να μετακινηθούν για να παραμείνουν στην κλιματική ζώνη, στην οποία θα είναι καλύτερα προσαρμοσμένα. Η ικανότητά να εντοπίζονται εκ νέου με τις αλλαγές του κλίματος θα εξαρτηθεί από την ικανότητά τους για διασπορά, ειδικά για τους πληθυσμούς που βρίσκονται στα όρια των γεωγραφικών τους κατανομών.

Στη συγκεκριμένη έρευνα μελετήθηκε η γεωγραφική κατανομή και η βιολογία διασποράς του Abronia umbellata, ενδημικού φυτού που συναντάται στις ακτές του Ειρηνικού στη Βόρεια Αμερική. Μελετώντας φυτά σε γεωγραφική κλίμακα 2000 km, και μετρώντας τη διασπορά των σπόρων με ένα τούνελ ανέμου στο τμήμα εφαρμοσμένων επιστημών, έδειξαν ότι τα φυτά που ζουν στα όρια παράγουν σπόρους με μεγαλύτερα πτερύγια, και με αυτό τον τρόπο αυξάνουν τη διασπορά με τη βοήθεια των ανέμων. «Ο τρόπος με τον οποίο η εξέλιξη λειτουργεί στα όρια έχει βρεθεί περισσότερο στο επίκεντρο από τη διαμάχη που υπάρχει πάνω στον τρόπο με τον οποίο τα είδη θα αποκριθούν με μετανάστευση σε ένα πιο ζεστό κλίμα», λέει ο Dr Eckert. «Είναι ξεκάθαρο ότι αυτοί οι περιθωριακοί πληθυσμοί προσαρμόζονται με τρόπους που οι περισσότερο κεντρικοί πληθυσμού δεν τους εφαρμόζουν».

Υπάρχει σημαντική αμφισβήτηση για το αν αυτοί οι βόρειοι περιφερικοί πληθυσμοί αξίζει να διατηρηθούν, επισημαίνει ο Dr Eckert. Αν αυτοί αποκτήσουν προσαρμογές που θα ενισχύσουν την ικανότητα να επεκτείνουν την κλίμακα του κατά τη διάρκεια της κλιματικές αλλαγής, τότε η απάντηση είναι ναι. Η ομάδα του πρόσφατα έδειξε ότι στο Vaccinium stamineum- ένα απειλούμενο φυτό συγγενικό με το μύρτιλλο(blueberry)- η ικανότητα για τη διασπορά των σπόρων φαίνεται να αυξάνεται κατακόρυφα προς προς τον Καναδά. Επιπρόσθετα, μερικοί απειλούμενοι καναδικοί πληθυσμοί παράγουν σπόρους υψηλής ποιότητας που παρουσιάζουν ταχεία φύτρωση και ιδιαίτερα υψηλή ανάπτυξη νεαρών ατόμων.

«Αυτές οι παρατηρήσεις είναι συνεπείς και με τη δουλειά μας στα φυτά των παράκτιων αμμόλοφων, που μπορεί να σημαίνει ότι τα αποτελέσματά μας ίσως έχουν γενική σχέση και σημασία για τη διατήρηση και διαχείριση των ειδών στα παγκόσμια περιβάλλοντα που αλλάζουν.

Μεταφρασμένο και προσαρμοσμένο από:
Queen's University (2008, June 25). Life On The Edge: To Disperse, Or Become Extinct?. ScienceDaily. Retrieved June 17, 2008, from http://www.sciencedaily.com­ /releases/2008/06/080623113715.htm

Journal reference:
Emily Darling, Karen E. Samis, Christopher G. Eckert (2008) Increased seed dispersal potential towards geographic range limits in a Pacific coast dune plant
New Phytologist 178 (2) , 424–435 doi:10.1111/j.1469-8137.2007.02349.x

earthsos.gr/earthsos.blogspot.com